Sấy lạnh và sấy nóng là hai phương pháp được ứng dụng phổ biến trong ngành chế biến thực phẩm. Mỗi phương pháp đều có những ưu điểm riêng biệt. Nếu bạn đang cân nhắc không biết nên lựa chọn phương pháp nào thì đừng bỏ qua bài viết này. Sau đây, mời bạn hãy cùng Alternō tìm hiểu chi tiết về sự khác biệt của sấy nóng và sấy lạnh nhé!
1. Phương pháp sấy lạnh là gì?
Sấy lạnh là phương pháp dùng luồng không khí khô có độ ẩm thấp khoảng 10-30% và dải nhiệt độ thấp từ 10 đến 50 độ C để sấy khô nguyên liệu. Quá trình sấy lạnh diễn ra trong điều kiện áp suất khí quyển.
Máy sấy lạnh hoạt động theo nguyên lý sử dụng nhiệt độ thấp. Đầu tiên, dàn nóng sẽ cung cấp nhiệt năng và bộ cấp nhiệt phụ sẽ đẩy lên nhiệt độ cao để cung cấp thêm nhiệt theo mức cài đặt. Quạt tuần hoàn thực hiện hút nhiệt và thổi trực tiếp vào buồng sấy qua các khay chứa nguyên liệu.
Không khí mang hơi ẩm có trong nguyên liệu sẽ được quạt tuần hoàn đưa tới giàn lạnh để tách ẩm. Dàn lạnh sẽ đưa hơi ẩm về nhiệt độ điểm sương và một nguồn nước được thải ra ngoài môi trường bằng đường ống dẫn. Không khí đi qua dàn lạnh được tách ẩm sẽ khô và ẩm, tiếp tục qua dàn nóng để tăng nhiệt rồi quay trở lại buồng sấy lặp lại quá trình trên.
Quy trình sấy lạnh được diễn ra liên tục và khép kín. Không khí từ buồng sấy được hút qua dàn lạnh và tách hơi nước, trở thành luồng khí khô và lạnh. Luồng không khí này tiếp tục đi qua buồng nóng với nhiệt độ từ 35-60 độ. Không khí tiếp tục dẫn vào buồng sấy để tiếp tục thực hiện sấy lạnh.
2. Phương pháp sấy nóng là gì?
Sấy nóng là phương pháp sấy khô sản phẩm sử dụng nhiệt độ cao từ 30-100 độ C để làm bay hơi nước có trong sản phẩm. Nhiệt độ sấy càng cao thì hơi nước bay càng nhanh, làm cho sản phẩm khô nhanh chóng hơn và kéo dài thời gian bảo quản.
Nguyên lý hoạt động của máy sấy nóng dựa theo nguyên lý thổi hơi nóng đối lưu liên tục. Máy sấy sử dụng chiếc quạt nhỏ để tạo ra năng lượng. Bên trong cánh quạt được đặt moto nhỏ và cánh quạt chuyển động sẽ hút không khí qua các lỗ nhỏ của vỏ máy. Sau đó, luồng khí nóng được thổi vào thân máy và tiến hành thực hiện sấy sản phẩm.
Trong buồng sấy, khí nóng bốc lên và đi đến đỉnh buồng sấy. Thực phẩm được sấy khô bên trong và mang lượng hơi nước từ thực phẩm bốc hơi ra ngoài bằng quạt bên trong, rồi lặp lại tuần hoàn liên tục.
Quy trình sấy nóng được chia thành hai giai đoạn chính là sấy từ dưới lên và sấy từ trên xuống. Giai đoạn sấy từ dưới lên diễn ra với luồng không khí sẽ hấp thụ nhiệt, sau đó hoà vào không khí để tạo ra nhiệt độ đạt đến mức cài đặt. Sau đó, quạt đối lưu sẽ đưa luồng khí này vào buồng sấy di chuyển lên trên làm bốc hơi hơi ẩm trong thực phẩm và chuyển ra ngoài. Giai đoạn tiếp theo là sấy từ trên xuống. Luồng không khí sẽ đổi chiều và di chuyển từ trên xuống qua các khay thực phẩm. Điều này nhằm đảm bảo thực phẩm được sấy khô đồng đều từ trong ra ngoài.
3. Cách phân biệt giữa sấy lạnh và sấy nóng
Sau khi đã phân tích chi tiết về hai phương pháp sấy nóng và sấy lạnh thì chúng ta có thể thấy mỗi phương pháp có những đặc điểm khác và giống nhau. Cả hai phương pháp sấy lạnh và sấy nóng đều có điểm giống nhau là sấy khô thực phẩm bằng cách làm bốc hơi nước có trong thực phẩm ra ngoài. Bên cạnh đó, các phương pháp sấy này đều được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực sản xuất, chế biến thực phẩm như sấy rau củ, hoa quả,…
Còn dưới đây là phân biệt sự khác nhau giữa sấy lạnh và sấy nóng:
| Đặc điểm | Sấy nóng | Sấy lạnh |
| Công nghệ sấy | Dùng nhiệt độ cao làm bay hơi nước trong sản phẩm, nhiệt độ càng cao càng làm bay hơi nhanh chóng. | Sử dụng không khí khô với độ ẩm, nhiệt độ thấp để sấy khô sản phẩm |
| Nhiệt độ sấy | Nhiệt độ cao từ 40-100 độ C | Nhiệt độ thấp từ 10-60 độ C |
| Cấu tạo | Cấu tạo đơn giản, ít phức tạp gồm thanh nhiệt điện trở, quạt, cảm biến và bộ điều khiển | Cấu tạo phức tạp, cồng kềnh vì có thêm bộ phận làm lạnh, ngưng tụ, hút ẩm. |
| Thời gian sấy | Tốn nhiều thời gian, nếu nhiệt độ sấy 70 độ thì cần 35 giờ | Thời gian sấy nhanh hơn 1.5-2 lần |
| Giá thành | Giá rẻ hơn | Giá thành đắt hơn, gấp 2-3 lần máy sấy nóng |
| Chất lượng sấy | Sản phẩm sau khi sấy dễ bị biến dạng hơn, màu sắc và lượng vitamin có thay đổi. | Nhiệt độ sấy thấp nên giữ nguyên màu sắc, hương vị và dưỡng chất tốt hơn. |
| Điện năng tiêu thụ | Thời gian sấy lâu nên mức tiêu thụ điện lớn. 1kW điện chỉ tách được 1,2 kg nước. | Tiết kiệm điện năng, ví dụ 1kW điện có thể tách được 3kg nước. |
| Phạm vi sấy | – Sấy nóng có phạm vi sấy hẹp với yêu cầu đầu ra sản phẩm không quá cao. Đặc biệt, các sản phẩm như mực, cá,… sấy nóng sẽ cho mùi thơm.- Với loại thực phẩm nhạy cảm với nhiệt (dược liệu) thì sấy nóng mang lại hiệu quả không cao.- Phù hợp với hộ gia đình, xưởng sản xuất quy mô nhỏ | – Sấy lạnh có khả năng sấy tất cả loại sản phẩm, đặc biệt là sản phẩm yêu cầu màu sắc, hương vị, nhạy cảm về nhiệt như dược liệu giá trị cao, hoa quả sấy, thuỷ hải sản,..- Phù hợp với doanh nghiệp có quy mô lớn, sản xuất nhiều loại thực phẩm. |
Sau khi so sánh, có thể rút ra kết luận như sau:
- Máy sấy nóng phù hợp với các sản phẩm yêu cầu làm khô nhanh, không đòi hỏi cao về chất lượng thì các cơ sở, doanh nghiệp chế biến nhỏ có chi phí đầu tư hạn chế và muốn tiết kiệm thời gian thì nên dùng máy sấy nóng.
- Máy sấy lạnh phù hợp với các thực phẩm, dược liệu cao yêu cầu chất lượng cao. Phương pháp này thường được sử dụng trong các doanh nghiệp, cơ sở chế biến có vốn đầu tư nhiều và sản phẩm có giá trị kinh tế cao.
>> Đọc thêm cách phân biệt sấy thăng hoa và sấy lạnh chi tiết nhất
Thông qua bài viết trên, hi vọng đã giúp bạn phân biệt được phương pháp sấy lạnh và sấy nóng, từ đó lựa chọn được phương pháp phù hợp. Nếu bạn đang có nhu cầu mua máy sấy nóng thì hãy liên hệ ngay với Alternō để nhận thêm thông tin chi tiết về sản phẩm và hỗ trợ tư vấn nhanh nhất nhé!
English
